اخلاص پاک کردن نیت از شرک و ریا است و چون اخلاص امری قلبی و وجدانی است نمی‌توان آن را با ظاهر زیبا و ججم کار ارزیابی کرد. امام صادق علیه‌السلام فرمودند:
«لیست الصلوه قیامک و قعودک انما الصلوه اخلاصک و ان ترید بهاالله وحده» «نماز قیام و قعود و نشستن و برخاستن نیست بلکه نماز اخلاص و خداخواهی توست.»
یعنی حقیقت نماز همانا اخلاص نمازگزار است و اخلاص آن است که نماز را تنها برای رضای خدا بجای آورد.
از مولی‌الموحدین علی‌علیه‌السلام روایت شده است که: «طوبی لمن اخلص لله العباده و الدعاء و لم یشعل قملبه بما تدی عیناه و لم یسس ذکرالله بما تسمع اذناه و لم یحزن صدره بما اعطی غیره»
خوشا به حال کسی که عبادت و دعایش را برای خدا خالص کند، و قلب خود را به آنچه می‌بیند مشغول ندارد، و یاد خدا را با آنچه می‌شنود، به فراموشی نسپرد، و روش به خاطر نعمتهایی که به دیگران داده شده است، غمگین نشود.
